Wat is een droge mond?
Een droge mond, ook wel bekend als xerostomie, is een aandoening waarbij de speekselklieren in de mond onvoldoende speeksel produceren. Speeksel is essentieel voor het behoud van een gezonde mond. Het houdt de mond vochtig en helpt bij het beschermen tegen bacteriële infecties, chemische stoffen in de lucht, en beschadigingen door warm eten en drinken.
Functies van speeksel
- Bescherming tegen bacteriën: Speeksel bevat enzymen zoals lysozymen die helpen bacteriën af te breken en te doden. Dit vermindert de kans op infecties in de mond.
- Neutralisatie van zuren: Speeksel helpt bij het neutraliseren van zuren die geproduceerd worden door bacteriën in tandplak. Dit voorkomt tanderosie en tandbederf (gaatjes).
- Bevochtiging: Speeksel zorgt voor bevochtiging van het mondslijmvlies en helpt bij het praten, kauwen en slikken.
- Bescherming van tanden: Speeksel legt een beschermend laagje om de tanden heen, wat helpt bij het voorkomen van tandbederf en slijtage van het tandglazuur.
- Ondersteuning van de spijsvertering: Speeksel bevat enzymen zoals amylase die helpen bij de vertering van koolhydraten in de mond, wat de eerste stap is in het spijsverteringsproces.
Welke symptomen zijn kenmerkend voor een droge mond?
Vaak zijn mensen zich er helemaal niet van bewust dat ze een droge mond hebben, totdat het heel erge vormen aanneemt en de speekselproductie nog maar op 50% of lager zit. Mogelijke symptomen zijn bijvoorbeeld een pijnlijk en plakkerig gevoel in de mond. Merk je bijvoorbeeld dat er bij het eten voedsel aan jouw gehemelte blijft plakken en maar niet wil loskomen? Maar bijvoorbeeld ook:
- Een rode en droge mond
- Gescheurde mondhoeken
- Droge lippen
- Kloven in de tong
- Problemen bij het eten van droog voedsel of kruiden
- Eten dat niet meer zo lekker smaakt als voorheen
- Moeite met praten
- Slechte adem
- Tandbederf
- Vaker wakker worden ’s nachts door de droge mond
Als je een kunstgebit hebt kan het voorkomen dat je kunstgebit niet meer blijft zitten.
Oorzaken van een droge mond
Als je speekselklieren te weinig speeksel afgeven, krijg je een droge mond, maar ook door verdamping bij ademhaling door de mond. Een verminderde speekselproductie kan bijvoorbeeld komen door:
- Medicatie: Veel geneesmiddelen, zoals antihistaminica, antidepressiva, bloeddrukmedicatie en diuretica, kunnen de speekselproductie verminderen.
- Ziekten en aandoeningen: Aandoeningen zoals diabetes, de ziekte van Sjögren, HIV/AIDS en de ziekte van Parkinson kunnen leiden tot een droge mond.
- Behandeling: Chemotherapie en bestralingstherapie voor kanker kunnen de speekselklieren beschadigen, wat resulteert in verminderde speekselproductie.
- Levensstijl: Roken en het gebruik van tabak kunnen de speekselproductie verminderen. Ook uitdroging door onvoldoende vochtinname of overmatig alcoholgebruik kan een droge mond veroorzaken.
Ook leeftijd speelt een rol. Naarmate je ouder wordt, is de kans op een droge mond groter, omdat de speekselproductie iets minder wordt. Maar ook gezien het feit dat oudere mensen meer geneigd of genoodzaakt zijn om medicijnen te nemen.
Welke gevolgen heeft een droge mond?
In een gezonde mond helpt speeksel jouw tanden en kiezen te beschermen. Als je onvoldoende speeksel hebt, vormt tandplak zich sneller dan normaal. Hierdoor kan je de volgende problemen ervaren:
- Tandbederf: Door een gebrek aan speeksel wordt de mond minder goed beschermd tegen bacteriën die tandbederf veroorzaken. In een droge mond treden de vorming van tandplak en gaatjes vooral op langs de randen van het tandvlees.
- Tandvleesaandoeningen: De kans op gingivitis (tandvleesontsteking) en parodontitis (ernstige tandvleesontsteking) neemt toe. Als je parodontitis hebt, kunnen op den duur de tanden en kiezen los gaan zitten.
- Schimmelinfecties: Een droge mond kan leiden tot een verhoogde kans op schimmelinfecties zoals candidiasis (spruw).
- Smaakverlies en moeilijkheden met kauwen en slikken: Een gebrek aan speeksel kan het moeilijk maken om voedsel te proeven, te kauwen en door te slikken, wat kan leiden tot voedingsproblemen.
- Slechte adem: Een droge mond kan bijdragen aan een slechte adem, omdat speeksel helpt bij het afbreken van de bacteriën die geur veroorzaken.
Zonder extra beschermende maatregelen kunnen jouw tanden en kiezen dus sneller verloren gaan.
Wat te doen bij droge mond klachten?
Het is belangrijk dat iemand met een droge mond extra zorg besteedt aan zijn tanden, kiezen en tandvlees. Denk daarbij aan het volgende:
- Tanden poetsen: Poets tweemaal per dag met een zachte tandenborstel. Gebruik een fluoride droge mond tandpasta.
- Interdentale reiniging: Gebruik dagelijks ragers, flossdraad of tandenstokers om de ruimtes tussen je tanden en kiezen schoon te maken. Dit helpt tandplak en voedselresten te verwijderen die voor gaatjes en tandvleesaandoeningen zorgen.
- Tongreiniging: Gebruik een tongschraper om de tong schoon te maken. Dit vermindert bacteriën die een slechte adem kunnen veroorzaken en bevordert de algehele mondgezondheid.
- Mondwater: Spoel je mond regelmatig met mondwater zonder alcohol. Alcohol kan de mond verder uitdrogen. Kies een mondwater dat bevochtigende en verzachtende ingrediënten bevat.
- Voeding: Beperk de consumptie van suikerhoudend en zuur voedsel. Deze kunnen tandbederf en erosie van het tandglazuur versnellen, vooral in een droge mond waar minder speeksel aanwezig is om je mond te beschermen.
Wie een kunstgebit heeft, doet er goed aan dit zo schoon mogelijk te houden. Reinig het zorgvuldig na iedere maaltijd. Gebruik een speciale protheseborstel en water om etensresten goed te verwijderen.
Producten tegen een droge mond
Naast het bijhouden van een routine voor een algemeen gezond gebit zijn er nog een aantal andere dingen die je kan doen en producten die je kan gebruiken die helpen tegen een droge mond.
Mondwater tegen een droge mond
Droge mond mondwater is speciaal ontworpen voor mensen met een droge mond en bevat bevochtigende en verzachtende ingrediënten die helpen om de mond te hydrateren en irritatie te verminderen. Belangrijke eigenschappen van dit mondwater zijn:
- Alcoholvrij: Alcohol kan de mond verder uitdrogen, dus kies altijd voor een alcoholvrije variant.
- Bevochtigende ingrediënten: Ingrediënten zoals glycerine en xylitol helpen om vocht vast te houden en de mond vochtig te houden.
- Bescherming tegen tandbederf: Fluoride in mondwater helpt bij het versterken van het tandglazuur en het voorkomen van gaatjes.
Aanbevolen gebruik:
Spoel je mond 2-3 keer per dag met het mondwater, vooral na maaltijden en voor het slapengaan.
Droge mond spray
Droge mond spray is handig voor onderweg en kan snel verlichting bieden door de mond direct te bevochtigen. Deze sprays bevatten meestal ingrediënten die speeksel nabootsen en de mond langdurig vochtig houden.
- Directe hydratatie: De spray bevochtigt onmiddellijk de mond en helpt bij het verlichten van droogheid en ongemak.
- Gebruiksgemak: Makkelijk mee te nemen en te gebruiken wanneer je onderweg bent of geen toegang hebt tot water.
Aanbevolen gebruik:
Gebruik de spray naar behoefte, meestal meerdere keren per dag, afhankelijk van de ernst van de droogheid.
Droge mond gel
Droge mond gel biedt langdurige hydratatie en bescherming, vooral 's nachts wanneer de speekselproductie afneemt. Ze creëren een beschermende laag over het mondslijmvlies dat uitdroging voorkomt.
- Langdurige hydratatie: De gel houdt de mond gedurende langere tijd vochtig, ideaal voor gebruik tijdens het slapen.
- Beschermende laag: Vormt een beschermende barrière tegen irritaties en infecties.
Aanbevolen gebruik:
Breng de gel aan voor het slapengaan en indien nodig gedurende de dag. Breng een kleine hoeveelheid aan op het tandvlees en de tong.
Droge mond tabletten
Droge mond tabletten zijn een handige en discrete manier om droge mond te verlichten, vooral voor mensen die gedurende de dag snelle verlichting nodig hebben. Deze tabletten stimuleren de speekselproductie en helpen de mond vochtig te houden.
- Stimulatie van speekselproductie: De tabletten bevatten ingrediënten die de natuurlijke speekselafgifte bevorderen, wat helpt om droogheid in de mond te verlichten.
- Discreet en draagbaar: De tabletten zijn gemakkelijk mee te nemen en kunnen discreet worden ingenomen, waardoor ze ideaal zijn voor gebruik op elk moment van de dag, zelfs in sociale of werkgerelateerde situaties.
Aanbevolen gebruik:
Laat een tablet langzaam in de mond oplossen wanneer je last hebt van droogheid. Gebruik meerdere keren per dag, afhankelijk van de behoefte en de ernst van de symptomen.
Droge mond tandpasta
Droge mond tandpasta is speciaal gemaakt om de symptomen van een droge mond te verlichten terwijl het helpt bij het beschermen van de tanden tegen gaatjes. Deze tandpasta’s bevatten vaak milde ingrediënten die de mond niet irriteren.
- Milde smaak: Vaak mentholvrij en minder scherp om irritatie te voorkomen.
- Bevochtigende ingrediënten: Bevat ingrediënten zoals xylitol en aloë vera die helpen de mond vochtig te houden.
- Fluoride: Helpt bij het versterken van het tandglazuur en het voorkomen van gaatjes.
Aanbevolen gebruik:
Poets je tanden tweemaal per dag voor optimale bescherming en hydratatie.
Extra tips voor de verzorging van een droge mond
- Hydratatie: Drink voldoende water gedurende de dag om je mond vochtig te houden.
- Kauwgom en snoepjes: Kauw op suikervrije kauwgom of zuig op suikervrije snoepjes om de speekselproductie te stimuleren.
- Vochtige lucht: Gebruik een luchtbevochtiger in huis, vooral 's nachts, om de luchtvochtigheid te verhogen en uitdroging van de mond te verminderen.
- Medische hulp: Raadpleeg je tandarts of arts voor aanvullende behandelingen zoals speekselvervangende middelen of medicijnen die de speekselproductie kunnen stimuleren.
Advies nodig om een droge mond te verhelpen?
Met bovenstaande informatie weet je hoe het komt dat je een droge mond hebt en wat je er aan kan doen. Heb je toch nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op via [email protected] of via de chatfunctie. We proberen binnen 24 uur te antwoorden. Houden de klachten aan of worden ze erger? Raadpleeg dan altijd je tandarts of mondhygiënist voor professioneel advies en behandeling. Een droge mond kan namelijk tot grotere problemen leiden als het niet goed wordt aangepakt. Zorg goed voor jezelf én voor je gebit!
